
Elektrik Sigortası Neden Atar
Elektrik sigortası, bir elektrik devresinde aşırı akım veya kısa devre gibi sorunları tespit ederek elektrik akımını kesen bir güvenlik cihazıdır. Elektrik sigortası, elektrik devresini korumak ve yangın veya elektrik çarpması gibi tehlikeleri önlemek amacıyla kullanılır. İşte elektrik sigortasının atmasına neden olan bazı durumlar:
1.Aşırı Akım: Elektrik devresine normalden daha fazla akım girdiğinde, sigorta aşırı akımı algılar ve akımın belirli bir sınırı aştığında otomatik olarak devreyi keser. Aşırı akım genellikle aşırı yüklenme veya bir arıza sonucu ortaya çıkar. Örneğin, bir prizde çok sayıda cihazın aynı anda çalıştırılması, aşırı akıma neden olabilir.
2.Kısa Devre: Kısa devre, elektrik devresindeki iki iletkenin doğrudan temas etmesi sonucunda yüksek akımın aniden oluştuğu bir durumdur. Kısa devre durumunda, sigorta hızla tepki verir ve akımı keser. Kısa devre genellikle bir iletkenin yalıtımının hasar görmesi, tellerin temas etmesi veya bir cihazın içindeki bileşenlerin arızalanması sonucu meydana gelir.
3.Sigorta Ömrünün Sonuna Gelme: Sigorta, belirli bir akım sınırına dayanacak şekilde tasarlanmıştır. Zamanla, sigortanın içindeki koruyucu elemanlar yıpranabilir veya hasar görebilir. Sigorta ömrünün sonuna geldiğinde, istikrarlı bir akım bile sigortayı atabilir.
4.Yetersiz Sigorta Boyutu: Sigorta, devrenin akım yüküne uygun olarak seçilmelidir. Eğer devre normalden daha yüksek bir akıma sahipse ve sigorta bu akımı taşıyacak kapasitede değilse, sigorta aşırı yüklenme durumunda atabilir.
5.Sigortanın atmasının ana amacı, devredeki tehlikeli durumları tespit ederek kullanıcıları ve elektrik sistemini korumaktır.
Sigorta atması, potansiyel bir arızanın veya tehlikenin olduğunu gösterir ve bu durumda öncelikle elektrik sorununun giderilmesi ve sigortanın değiştirilmesi gerekmektedir. Sigortanın sık sık atması durumunda, bir elektrikçiden yardım almak önemlidir, çünkü altta yatan sorunları tespit etmek ve gidermek gerekebilir.
Elektrik Sigortası Neden Atar? Koruma Mekanizmasının Tetiklenmesi ve Hayati Uyarılar
Elektrik sigortası (günümüzde yaygın olarak kullanılan otomatik sigorta veya şalter), bir elektrik tesisatının en temel güvenlik elemanıdır. Görevi, elektrik devresinde belirlenen limitlerin üzerinde anormal bir akım geçtiğinde, tesisatı ve bağlı cihazları yangın ve hasara karşı korumak için devreyi otomatik olarak kesmektir.
Sigortanın atması ("şalterin inmesi"), sistemin güvenliği sağlamak için devreye girdiği anlamına gelen hayati bir uyarıdır. Sigortanın sürekli atması ise, tesisatta veya cihazlarda köklü bir sorun olduğunun kesin işaretidir.
I. Otomatik Sigortanın Çalışma Prensibi: İki Koruma Sebebi
Modern otomatik sigortalar (MCB), iki ana fiziksel prensip kullanarak devreyi keser. Atma süresi, bu iki sebebe göre değişir:
1. Aşırı Yük Koruması (Termik Açma)
Neden: Devredeki toplam yükün (aynı anda çalışan cihazların çektiği akım), sigortanın üzerinde yazan nominal akım değerini (örneğin 16 Amper) uzun süreli aşması.
Mekanizma: Sigortanın içindeki bimetal şerit, bu sürekli aşırı akım nedeniyle ısınır ve yavaşça genleşir. Isı, yalıtım malzemelerinin erime sıcaklığına yaklaşmadan önce, mekanizmayı tetikleyerek devreyi keser.
Belirti: Sigorta, yüklenme başladıktan bir süre sonra (birkaç saniye veya dakika sonra) atar.
Risk: Kabloların aşırı ısınması ve yalıtımın yanması sonucu yangın tehlikesi.
2. Kısa Devre Koruması (Manyetik Açma)
Neden: Faz ile nötr iletkenlerinin anlık ve doğrudan temas etmesi. Bu durum, akımın normalin yüzlerce katına, çok ani bir şekilde fırlamasına neden olur.
Mekanizma: Sigortanın içindeki elektromanyetik bobin, bu ani ve yüksek akımı algılar ve elektromanyetik kuvvetle devreyi hemen (milisaneler içinde) açar.
Belirti: Sigorta, yüke enerji verildiği anda veya saniyeler içinde, "tık" sesiyle ani olarak atar.
Risk: Kısa devre arkından kaynaklanan patlama, ark parlaması ve yangın.
II. Sigorta Atmasının En Yaygın Nedenleri ve Çözümleri
Sigortanın atmasına yol açan sorunlar, çoğunlukla tesisat veya cihaz kaynaklıdır.
III. Sigortanın Atması Durumunda Asla Yapılmaması Gerekenler
Sigortanın sürekli atması, altta yatan tehlikeli bir sorunun göstergesidir. Bu durumda yapılan yanlış müdahaleler felakete yol açabilir:
Sigortayı Yüksek Amperle Değiştirmek: Nominal değeri 16 Amper olan sigortayı, atmasın diye 32 Amper ile değiştirmek, tesisat kablosunun taşıma sınırını aşar ve sigorta atmadan kablo eriyerek yangın çıkarır.
Sigortanın Yerine Tel Bağlamak: Bu, tesisattaki tüm koruma mekanizmasını devre dışı bırakan ve mutlak yangın riski yaratan, hayati tehlikesi olan en büyük hatadır.
Israrla Kaldırmak: Atan sigortayı üst üste denemek yerine, önce hatta bağlı cihazlar kontrol edilmeli ve fişten çekilmelidir. Kısa devre durumunda sigortayı tekrar kaldırmak, elektrik arkı ve patlama riskini artırır.
Güvenlik Tavsiyesi: Sigortanız sürekli atıyorsa ve nedenini bulamıyorsanız, en güvenli çözüm derhal profesyonel bir elektrikçiden destek almak ve gerekli tesisat kontrollerini (yalıtım direnci, topraklama ölçümü) yaptırmaktır.